ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ (FREEDOM)

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ (FREEDOM)
Συγγραφέας: Franzen Jonathan
Εκδοτικός Οίκος: Ωκεανίδα
Μετάφραση: Χατχούτ Ρένα
Κατηγορία: Ξένη Λογοτεχνία
Σελίδες: 786

Από το οπισθόφυλλο:
H Πάτι κι ο Γουόλτερ Μπέργκλαντ ήταν απ' τους πρωτοπόρους της γενιάς τους, με περιβαλλοντικές ανησυχίες, ιδανικοί γείτονες, υποδειγματικοί οικογενειάρχες. Έβαζαν το λιθαράκι τους για έναν καλύτερο κόσμο.
Τώρα όμως, στη νέα χιλιετία, οι Μπέργκλαντ έχουν γίνει ένα μυστήριο. Γιατί ο έφηβος γιος τους μετακόμισε στην επιθετικά ρεπουμπλικάνικη οικογένεια του διπλανού σπιτιού; Γιατί ο Γουόλτερ άρχισε να εργάζεται σε μεγάλες Εταιρείες Άνθρακα; Τι ρόλο παίζει ακριβώς ο Ρίτσαρντ Κατς -εκκεντρικός ροκάς κι ο καλύτερος φίλος αλλά και αντίζηλος του Γουόλτερ από τα φοιτητικά του χρόνια; Και πάνω απ' όλα, τι συνέβη στην Πάτι; Γιατί το λαμπερό αστέρι της γειτονιάς έγινε μια μαινάδα που έχει αρχίσει να τρελαίνεται μπροστά στα μάτια όλων;
Στο πρώτο του μυθιστόρημα μετά τις "Διορθώσεις", ο Τζόναθαν Φράνζεν μας έδωσε μια εποποιία για τον έρωτα και το γάμο στη σύγχρονη εποχή. Η "Ελευθερία" καταγράφει με κωμικοτραγικό τρόπο τους πειρασμούς και τις υποχρεώσεις της ελευθερίας: τις συγκλονιστικές εμπειρίες του εφηβικού πάθους, τους μαγκωμένους συμβιβασμούς της μέσης ηλικίας, το αντίτιμο της άναρχης εξάπλωσης των προαστίων, το βαρύ φορτίο της εξουσίας. Περιγράφοντας τα σφάλματα και τις χαρές των πρωταγωνιστών της Ελευθερίας καθώς παλεύουν να μάθουν πώς να ζουν σ' έναν κόσμο που τους προκαλεί όλο και μεγαλύτερη σύγχυση, ο Φράνζεν μας έδωσε μια ανεξίτηλη και βαθιά συγκινητική απεικόνιση της εποχής μας.

Απόσπασμα 1ο:
H προσωπικότητα που είναι επιρρεπής σε όνειρα απεριόριστης ελευθερίας είναι μια προσωπικότητα επίσης επιρρεπής, αν τα όνειρα δεν πραγματοποιηθούν, σε αισθήματα μισανθρωπίας και στοργής.

Απόσπασμα 2ο:
Εκείνος και η γυναίκα του αγαπιούνταν και προκαλούσαν καθημερινά πόνο ο ένας στον άλλο. Όλα τ΄ άλλα που έκανε στη ζωή του, ακόμα και η λαχτάρα του για τη Λαλίθα, δεν ήταν τίποτα περισσότερο από μία φυγή από αυτή την κατάσταση. Εκείνος και η Πάτι δεν μπορούσαν να ζήσουν μαζί και δεν μπορούσαν να φανταστούν ότι θα ζήσουν χώρια. Κάθε φορά που είχαν φτάσει στο αφόρητο σημείο θραύσης, αποδεικνυόταν ότι μπορούσαν να προχωρήσουν κι άλλο χωρίς να σπάσουν.

Σχόλια:
Μπορεί να φταίει το γεγονός ότι όταν το διάβασα δεν ήμουν σε πολύ καλή ψυχολογική κατάσταση (ή καλύτερα ήμουν σε κακή) και ότι και εγώ αντιμετώπιζα σοβαρά προβλήματα με το γάμο μου, όπως και οι πρωταγωνιστές του βιβλίου. 

Μπορεί να φταίνε οι μεγάλες προσδοκίες που μου δημιουργήθηκαν από τις κριτικές τόσο του βιβλίου, όσο και του συγγραφέα που ανέβασαν τον πήχη τόσο ψηλά που ήταν αδύνατο να ξεπεραστεί.

Όποιος και αν είναι ο λόγος το συμπέρασμα είναι το ίδιο:
Το βιβλίο αυτό δεν μου άρεσε, οι 700 και βάλε σελίδες του με κούρασαν και πολύ πριν από τη μέση φυλλομετρούσα το βιβλίο για να δω πόσο μου απομένει.  Δεν θα πω ότι δεν είχε καλά στοιχεία, όπως τα αποσπάσματα που προανέφερα. Μπορεί να περιγράφει επακριβώς τον έρωτα και το γάμο της σύγχρονης εποχής, αλλά ο τρόπος είναι αδιάφορος: ούτε κωμικός, ούτε πρωτότυπος, ούτε συγκινητικός. Δεν ταυτίζεσαι με τους ήρωες, δεν συμπάσχεις με τα προβλήματά τους, δεν ενδιαφέρεσαι πραγματικά για τη ζωή τους. Όχι γιατί η ζωή αυτή είναι εξωπραγματική, αλλά επειδή δεν έχει κάτι να σου πει για τη δική σου ζωή, πέρα από το γνωστό και τετριμμένο συμπέρασμα ότι η ελευθερία δεν είναι εύκολο πράγμα, ότι απαιτεί θυσίες σε καθημερινή βάση, ότι εν τέλει είναι μια έννοια κατά βάση ουτοπική, γιατί χρειαζόμαστε τον διπλανό μας, τον σύζυγο, τον εραστή, τα παιδιά μας, για να αισθανθούμε ολοκληρωμένοι.

Με λίγα λόγια, πρόκειται για ένα μελαγχολικό βιβλίο, που όμως δεν προσθέτει κάτι σε ότι αφορά το νόημα της ζωής και το ρόλο που παίζει η ελευθερία σε αυτόν.

ΝΑ ΣΟΥ ΠΩ ΜΙΑ ΙΣTΟΡΙΑ

ΝΑ ΣΟΥ ΠΩ ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ

Συγγραφέας: ΧΟΡΧΕ ΜΠΟΥΚΑΪ

Εκδοτικός Οίκος: OPERA

Μετάφραση: Κρίτων Ηλιόπουλος

Κατηγορία: Ξένη Λογοτεχνία

Σελίδες: 237

Απόσπασμα 1 :

(Ο αλυσοδεμένος ελέφαντας)

Όλοι είμαστε λίγο πολύ σαν τον ελέφαντα του τσίρκου. Περιδιαβαίνουμε τον κόσμο δεμένοι σε εκατοντάδες παλούκια που μας στερούν την ελευθερία. Ζούμε πιστεύοντας ότι «δεν μπορούμε» να κάνουμε ένα σωρό πράγματα, απλώς επειδή μια φορά, πριν από πολύ καιρό, όταν ήμασταν μικροί, προσπαθήσαμε και δεν τα καταφέραμε. Ζούμε μέσα στα όρια της ανάμνησης ενός ανθρώπου που δεν υπάρχει πια, εκείνου που δεν τα κατάφερε. Ο μοναδικός τρόπος να μάθεις εάν μπορείς είναι να προσπαθήσεις πάλι με όλη σου την ψυχή. 

Απόσπασμα 2 :

(Το βυζί ή το γάλα)

Πεινάς για να μάθεις,

Πεινάς για να μεγαλώσεις, πεινάς για να γνωρίσεις,

Πεινάς για να πετάξεις…

Μπορεί σήμερα

εγώ να είμαι το βυζί

που σου δίνει γάλα,

που  καταλαγιάζει την πείνα σου…

Είναι καταπληκτικό

που σήμερα αναζητάς αυτό το βυζί.

Μην ξεχνάς όμως:

Δεν είναι το βυζί

Που σε τρέφει.

Είναι το γάλα!

Σχόλια:

Όπως αναφέρεται και στο εξώφυλλο του βιβλίου, αυτό περιλαμβάνει «διηγήσεις που μ’ έμαθαν να ζω»

Με πρόφαση την ψυχοθεραπεία ενός προβληματισμένου φοιτητή, του Ντέμιαν, ο συγγραφέας μας δίνει μερικές πολύ όμορφες ιστορίες. Απλές, κατανοητές, συμβολικές ή όχι, που μας αφήνουν μια όμορφη αίσθηση στο τελείωμά τους.  

Κάθε ιστορία έχει το δικό της συμπέρασμα, άλλες φορές αυτονόητο, άλλες φορές πιο έμμεσο, πιο προσωπικό. Ο συγγραφέας, και ψυχοθεραπευτής, δεν θέλει να μας δώσει έτοιμες λύσεις, θέλει και εμείς μαζί με τον ηρώα να ψάξουμε μέσα μας για την δική μας απάντηση, να συμφωνήσουμε ή να διαφωνήσουμε μαζί του και κυρίως να συνειδητοποιήσουμε απλές αλήθειες για τον κόσμο που μας περιβάλλει, με την ελπίδα ότι η συνειδητοποίηση αυτή και μόνο θα μας βοηθήσει να ζήσουμε καλύτερα (ότι και αν σημαίνει αυτό).

Σε αντίθεση με τα τέσσερα «Φύλλα Πορείας» του ίδιου συγγραφέα, όπου εκεί δίνονται σαφείς κατευθύνσεις – οδηγίες για να κατακτήσουμε κάθε έναν από τους τέσσερεις σταθμούς που οδηγούν στην Μεγάλη Αφύπνιση (διαμέσου των δρόμων της αυτοεξάρτησης, της συνάντησης, του πένθους, και της ευτυχίας), σε αυτό το βιβλίο όπως και στο «Ιστορίες να σκεφτείς», ο συγγραφέας μας αφήνει να σκεφτούμε μόνοι μας τι σημαίνει για εμάς η κάθε ιστορία.  Μερικά από τα θέματα που θίγονται είναι η αυτοεκτίμηση και ο αυτοκαθορισμός, η κτητικότητα, η αντίληψη της πραγματικότητας, η αξιοπρέπεια και το τίμημά της, οι ανάγκες μας και το ανικανοποίητο που τις περιβάλει.

Θεωρώ πως ο καθένας μας, βασισμένος στη δική του ιστορία, στα δικά του βιώματα και προβλήματα, θα εντυπωσιαστεί, θα ενθουσιαστεί, θα προβληματιστεί με διαφορετικές ιστορίες. Σίγουρα είναι ένα βιβλίο που δεν σε αφήνει αδιάφορο, που σε καλεί να επιστρέψεις σε αυτό ξανά και ξανά είτε για να το ξαναθυμηθείς, είτε για  να το ξαναδιαβάσεις από μια νέα οπτική γωνία.

Στα μεγάλα συν η απλή γλώσσα γραφής που κάνει  τις ιστορίες ευκολοδιάβαστες ακόμα και για ένα παιδί. Δεν είναι τυχαίο ότι η ιστορία με τον ελέφαντα έχει κυκλοφορήσει και σε παιδικό βιβλίο (Ο ΑΛΥΣΟΔΕΜΕΝΟΣ ΕΛΕΦΑΝΤΑΣ, ΧΟΡΧΕ ΜΠΟΥΚΑΪ) το οποίο επίσης αγαπούν πολύ τα παιδιά (κρίνοντας από το δικό μου).

Εν κατακλείδι, ναι μου άρεσε το βιβλίο. Ήταν η πρώτη μου επαφή με τον Χ. Μπουκάϊ, αλλά σίγουρα όχι η τελευταία.

ΤΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΠΟΡΤΝΟΪ

ΤΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΠΟΡΤΝΟΪ

Συγγραφέας: Φίλιπ Ροθ

Εκδοτικός Οίκος: ΠΟΛΙΣ

Μετάφραση: Αχιλλέας Κυριακίδης

Κατηγορία: Ξένη Λογοτεχνία

Σελίδες: 316

Απόσπασμα :

Τα απωθημένα ξέρεις, δε φυτρώνουν στα δέντρα -χρειάζεται υπομονή, χρειάζεται αυτοσυγκέντρωση, χρειάζεται η αυτοθυσία ενός αφοσιωμένου γονιού χρειάζεται ένα παιδάκι υπάκουο και μελετηρό για να δημιουργήσεις, μέσα σε λίγα μόνο χρόνια, έναν πραγματικά καταπιεσμένο και κουμπωμένο άνθρωπο.

Σχόλια :
Το παραπάνω απόσπασμα, νομίζω, εκφράζει απόλυτα το πνεύμα όλου του βιβλίου.

Το γεγονός ότι ο κεντρικός μας ήρωας είναι και Εβραιόπουλο, επιτείνει τα προβλήματά του; δεν είμαι σίγουρη. Έχουμε δει και διαβάσει πολλά για την εβραϊκή κουλτούρα, αλλά όντας μακριά από αυτή αδυνατώ να προσδιορίσω εάν ο ήρωας υποφέρει πρωτίστως επειδή είναι Εβραίος. Γνώμη μου είναι ότι το ίδιο θα υπέφερε σε μία ισλαμική ανδροκρατούμενη κοινωνία αν ήταν γυναίκα ή σε μια ινδική φυλετική κοινωνία ή σε μία αυστηρή καθολική κοινωνία. Δεν είναι το κοινωνικό υπόβαθρο που μας κάνει να ασφυκτιούμε -είτε ως παιδιά είτε αργότερα ως ενήλικες- είναι οι οικογενειακές αξίες που μας εγκλωβίζουν ή όχι σε έναν τρόπο σκέψης, σε μία φιλοσοφία ενοχής από την οποία δεν μπορούμε ποτέ να απαλλαγούμε. Είναι η οικογένεια που θα ανάγει την προσωπική μας ευχαρίστηση, σε αξία ήσσονος σημασίας. Είναι η οικογένεια που θα αμφισβητήσει την ικανότητα μας να λειτουργούμε αυτοεξαρτόμενοι και αυτοκαθοριζόμενοι και τέλος είναι η οικογένεια που θα εξυψώσει την δημιουργία οικογένειας και παιδιών σε ύψιστο αγαθό, στο ένα και μοναδικό Νόημα της Ζωής.

Ένας φίλος, με προέτρεψε να διαβάσω αυτό το βιβλίο, για να δω και την «αντρική πλευρά των πραγμάτων». Δεν βλέπω καμία αντρική πλευρά, βλέπω άλλο ένα δυστυχισμένο παιδί, στιγματισμένο από την οικογένεια του. Το βιβλίο μπορεί να αναφέρεται στην αντρική ή την εβραϊκή πλευρά, αλλά πρωτίστως αποκαλύπτει την παιδική πλευρά, την δυστυχία του να μεγαλώνεις σε ένα περιβάλλον όπου η καλή ανατροφή είναι συνώνυμο της καταπίεσης, όπου η σεξουαλικότητα πρέπει να πνιγεί εν τη γενέσει της, όπου το να είσαι παιδί δεν είναι απίστευτό προνόμιο (όπως θα έπρεπε να είναι) αλλά η μεγαλύτερη κατάρα.

Ως παιδί θέλω να συγχωρέσω τους δικούς μου γονείς για όλη την καταπίεση και τις ενοχές με τις οποίες με διαπαιδαγώγησαν – θέλω να πιστεύω ότι τόσο μπορούσαν και αυτοί. Δεν νομίζω ότι υπάρχει γονιός που να θέλει τη δυστυχία του παιδιού του. Νομίζω ότι στην προσπάθεια τους να μας εντάξουν σε ένα κόσμο σταθερό, μας κληροδοτούν άθελα τους και όλη την καταπίεση που αυτός συνεπάγεται.

Ως γονιός πρέπει να κάνω ότι μπορώ για να απαλλάξω τα παιδιά μου από αυτή την ανατροφή. Δεν ξέρω αν θα μπορέσω γιατί είναι βαθιά ριζωμένα μέσα μου τα ΜΗ και τα ΠΡΕΠΕΙ της δικής μου ανατροφής. Μόνο αν μπορέσω να τα αντικαταστήσω με τα δικά μου θέλω, με τις δικές μου ηθικές αξίες (αλληλεπικαλυπτόμενες ή όχι με εκείνες των γονιών μου), θα μπορέσω να διδάξω στα παιδιά μου την αξία της μοναδικότητας τους.